18e Eeuw

Voor de perfecte representatie van een achttiende-eeuwse keuken in Nederland, ben je in ‘De Kruidenierswinkel' van Willem Mieris op het juiste adres. In dit schilderij komt duidelijk de continuïteit van de zeventiende-eeuwse trend om culinaire diversiteit van de Nederlandse huishoudens te weergeven, naar voren. Een overvloed aan vruchten, specerijen en suikerwerk is zichtbaar in elk uithoekje van het schilderij. Echter is er een belangrijk verschil met de overdadigheid van de maaltijdstillevens van de voorgaande eeuw, de presentatie van de producten is namelijk veel minder geïdealiseerd. De ingrediënten zijn op bescheiden manier in mandjes gepositioneerd. De citroenen die in de zeventiende eeuw levensecht en glimmend werden geschilderd, verdwijnen hier verduisterd in een pot op de achtergrond. Er smikkelt op de voorgrond zelfs een knaagdier van losliggende bonen!

De Nederlandse achttiende eeuw staat in het licht van democratisering. Aan het einde van deze eeuw brak de Bataafse Revolutie uit die ertoe leidde dat Nederland naar Frans voorbeeld een republiek werd. De toename van bevolkingsinspraak was zelfs te merken in de Nederlandse eetcultuur.
Zoals te zien in ‘Het Wafelhuis’ van Willem Joseph Laquy, was het eten van wafels (ook wel IJzerkoeken) vergezeld door een (paar) borreltje(s) tijdens feestelijke gelegenheden zoals Nieuwjaar een typische Nederlandse gewoonte. Aan de grote overlast die deze feestelijkheden veroorzaakten, wilden de kerk en het bestuur van de Drentse stad Coevorden in 1770 echter een einde maken door de verkoop van wafels te verbieden. De woedende bevolking omsingelde het raadhuis van Coevorden en eiste dat het verbod werd teruggebracht, met succes. Dit geval laat zien dat de Nederlander niet zomaar over zijn geliefde eetgewoontes heen laat lopen door een hogere macht.