In april 1945 sturen de nazi's duizenden joden weg uit Bergen-Belsen. Abel en Thea Herzberg vertrekken met de laatste trein vanuit het kamp. Verzwakt door uitputting en ziekte laten zij hun bezittingen achter. De 'dodentrein' rijdt wekenlang kriskras door Oost-Duitsland. Veel joodse inzittenden sterven aan honger en vlektyfus. Nu en dan staat de trein stil. Abel, Thea en anderen roven voedsel van het land, dat ze bewaren in dit blik.

Uiteindelijk wordt de trein door de Russen bevrijd bij het dorpje Tröbitz. Enkele maanden later keren Abel Herzberg en zijn vrouw terug naar Amsterdam. Behalve het dagboek dat Herzberg al die tijd bijhoudt (later uitgegeven als Tweestromenland) is het lege blik het enige dat mee terugkomt naar Nederland. Verder hebben ze niets meer.

Medium: het fysieke object zelf, het blik
Sociale status wordt in de tekst belicht. In die tijd werden joden geassocieerd door Nazi’s als mensen zonder rechten, de sociale status was op dat moment voor hun dus laag. Het blik belicht dat nog meer aangezien het een ‘simpele’ cheeseletkoekblik is van (op dat moment) weinig economische, culturele en sociale waarde.

Het gemakstaboe:
De maatschappelijke eisen zijn vooral in de jaren vijftig ontzettend hoog: een onberispelijk schoon huis, volledige dienstbaarheid naar man en kinderen, en kunststukjes in de keuken. De maaltijd wordt ontzettend serieus genomen. En waarom zou een vrouw niet willen zorgen voor haar dierbaren? Hierdoor wordt gemak(zucht) niet getolereerd.
De kant-en-klaarpudding is een geheimpje tussen producent en huisvrouw: laat het gezin er maar niet achter komen. Het belang van dit gezin, de mensen waar liefdevol voor moest worden gezorgd, komt ook in de advertentie terug: “Dien op… Gejuich!”. Er is dus sprake van een publiek waarvoor wordt gekookt. Die waardering vormt in deze periode het loon na werken voor de huisvrouw.
Medium: Poster/folder/affiche

In de tweede helft van de negentiende eeuw stijgen de inkomens van armere Nederlanders. Voedsel wordt nu langzaam voor de gehele bevolking meer dan enkel brandstof om te overleven; het kan worden gebruikt om betekenis te geven aan het leven. Nu worden de voedingsgewoonten van álle Nederlanders interessant om te bestuderen.
Voor de arbeider begint het desalniettemin eenvoudig: wat thee, een beetje boter of reuzel, of een beetje vlees. Bovendien vormt de Eerste Wereldoorlog een terugslag: vooral in de laatste winter moet heel Nederland zuiniger gaan leven, zelfs de keurige dames die het tijdschrift van de huishoudscholen lazen.

Medium: recepten op papier steeds toegankelijker gemaakt

Cheeseletskoekblik

Geproduceerd door fabrikanten van Peek Frean's in Londen

1943-1945

Advertentie Trixy
Van Nelle
Margriet,1965

Recept voor soep in tijd van schaarste
In en Om de Woning (tijdschrift huishoudscholen)
1918